Artist in residence Yefim Bronfman

Meesterpianist Yefim Bronfman sluit zijn residency bij het Concertgebouworkest af met een nieuw pianoconcert van de vooraanstaande Russische componiste Elena Firsova. De bijzondere wereldpremière maakt deel uit van een boeiend programma onder leiding van Jakub Hrůša, waarin de gespannen verhouding tussen muziek en dictatuur centraal staat.

Firsova en haar echtgenoot Dmitri Smirnov kwamen in 1979 op een zwarte lijst van componisten en werden jarenlang tegengewerkt door de Sovjet-regering. Hun muziek zou een ‘lawaaiige brei’ zijn - dat kunnen wij ons toch moeilijk voorstellen bij Smirnovs Pastorale met zijn sierlijk dooreen geweven lijnen en vrolijke vogelkoortjes. Het componistenpaar emigreerde in 1991 naar Engeland, waar Smirnov in april 2020 overleed.

De Pool Witold Lutosławski was in 1954 al getroffen door een ban; om zich de woede van de officials niet verder op de hals te halen wendde hij zich bij het componeren van zijn Concert voor orkest tot de volksmuziek. Het werk sijpelde door naar het Westen en groeide uit tot een ware twintigste-eeuwse klassieker. Juist onder grote druk ontstaat soms de mooiste en krachtigste muziek.

Leoš Janáček stierf lang voordat zijn geboorteland Tsjechië werd ingelijfd bij de Sovjet-Unie; zijn laatste opera Uit een Dodenhuis beschrijft het onmenselijke leven in een Siberisch strafkamp halverwege de negentiende eeuw.