Composer in residence Ellen Reid
Kennismaken met Ellen Reid
Sinds 2015 heeft Het Concertgebouw ieder seizoen een huiscomponist. In een unieke samenwerking wordt deze residency komend seizoen samen met het Concertgebouworkest ingevuld. Niet zonder reden is gekozen voor Ellen Reid. De Amerikaanse staat te boek als een van de meest veelzijdige, originele en vernieuwende componisten van haar generatie. In 2019 kreeg haar beklemmende opera p r i s m, de prestigieuze Pulitzer Prize voor muziek toegekend. Bij de Los Angeles Philharmonic en de New York Philharmonic is ze geen onbekende. Dit voorjaar maken we ook in Amsterdam uitgebreid kennis met Ellen Reid.
Klankkunstenaar
Ze noemt zichzelf klankkunstenaar. ‘Componist en sound artist, die woorden passen bij me, ze geven het grote spectrum aan waarbinnen ik werk. Ik maak dingen die buiten de verwachtingen vallen die gepaard gaan met het historische beeld van een componist. Als je met geluid iets creëert is dat natuurlijk componeren, maar het geeft me ruimte in mijn hoofd om mezelf niet alleen componist te noemen.’
De in Tennessee geboren Ellen Reid werd opgeleid aan de Columbia University en het California Institute of the Arts. Naast kamermuziek en orkestwerken, niet zelden in combinatie met elektronische klanken, schreef Reid ook muziek voor film en televisie en creëerde ze geluidsinstallaties. Ze is medeoprichter van het Luna Composition Lab, waar jonge vrouwelijke, non-binaire en transgender componisten worden opgeleid.
Ellen Reid in Amsterdam
In maart was Reid al in Amsterdam, om te werken aan haar nieuwe opera The Shell Trial, die in het Opera Forward Festival bij De Nederlandse Opera in première ging. Het ensemble bestond uit musici en academisten van het Concertgebouworkest, gedirigeerd door Manoj Kamps.
Orkestmusici spelen ook kamermuziek van Reid en componisten die haar inspireerden, in de Kleine Zaal op 11 april. Onderdeel van de residency is bovendien een soundwalk – een wandeling waarbij muziek de omgeving in een nieuw licht zet. Voor diverse stadsparken wereldwijd ontwierp Reid al soundwalks, van New York tot Athene en nu ook het Vondelpark in Amsterdam. ‘Via een speciaal ontwikkelde app kun je gaan lopen, je bepaalt zelf je pad, en daarmee ook de muziek die je hoort – die heb ik gecomponeerd naar aanleiding van mijn gevoel bij de omgeving. In Amsterdam hoor je iets anders dan in Londen. Maar het is altijd de luisteraar die uiteindelijk bepaalt wat er klinkt. De luisteraar maakt zijn eigen verhaal tijdens zijn wandeling, zoals je ook je eigen levensverhaal maakt.’
De gratis app voor deze soundwalk is te downloaden via ellenreidsoundwalk.com en blijft een jaar online staan. De lancering is op zaterdag 6 april om 14.00 uur bij het standbeeld van Joost van den Vondel.
Opdrachtwerk
Haar nieuwe opdrachtwerk voor het Concertgebouworkest klinkt in november, na Amsterdam ook in Washington en New York. Artistiek partner Klaus Mäkelä dirigeert. Het begin van het stuk is er al – de strijkersbegeleiding van een net voltooide liedcyclus leverde inspiratie ‘Die zeven minuten strijkers vormen letterlijk het begin van mijn stuk voor het Concertgebouworkest, weet ik nu.’ Verder maakt ze momenteel kennis met het orkest. ‘Straks zie ik de musici en Mäkelä aan het werk, dat zal me inspireren. Enorm luxe trouwens dat we met mijn nieuwe werk doorreizen. Het lot van hedendaagse muziek is dat die na de première vrijwel altijd in een la belandt. Bij meerdere uitvoeringen kunnen musici het materiaal laten bezinken, zoals ze ook een diepe relatie hebben met veel oudere muziek. Dat vind ik een spannend idee.’
De citaten in dit verhaal zijn afkomstig van het coverinterview door Frederike Berntsen, verschenen in het aprilnummer van Preludium, het muziekmagazine van Het Concertgebouw en het Concertgebouworkest..