In memoriam Bernard Haitink

Iván Fischer leidt Gustav Mahlers Eerste symfonie en een nieuw werk van de Britse componist Mark-Anthony Turnage, A Cortege for Bernard Haitink.

Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix is aanwezig bij het concert en spreekt na afloop met musici en met nabestaanden van Haitink.

‘De muziekwereld, Nederland en Amsterdam moeten Bernard Haitink dankbaar zijn: hij gaf richting aan ons culturele welzijn met een onmiskenbaar gevoel voor oordeel, smaak en verantwoordelijkheid. Wij zullen zijn weg vervolgen.’

- Iván Fischer

‘Het is mijn leven’

Tot op hoge leeftijd bleef Bernard Haitink actief als dirigent op het hoogste niveau. Hij kon eenvoudig niet zonder muziek. ‘Het is mijn leven’, verklaarde hij in een interview. ‘Als ik zou ophouden, moet ik oppassen dat ik niet in een zwart gat val.’ In juni, augustus en september 2018 leidde hij het Concertgebouworkest nog op indrukwekkende wijze in Mahlers Negende symfonie. In januari 2019 dirigeerde hij het orkest voor het laatst en in juni van dat jaar kondigde hij zijn afscheid van het concertpodium aan.

We herinneren ons Bernard Haitink als een bescheiden mens en een groot musicus. De musici van het Concertgebouworkest hebben altijd een zeer grote genegenheid jegens Bernard Haitink gevoeld, omdat hij op zeer intuïtieve wijze met hen musiceerde als primus inter pares en hen vaak veel ruimte en vrijheid gaf.

Bernard Haitink als chef-dirigent

Bernard Haitinks relatie met het Concertgebouworkest omspant 65 jaar. In november 1956 stond hij voor het eerst voor het orkest, als vervanger van Carlo Maria Giulini. Na het plotselinge overlijden van Eduard van Beinum werd de toen tweeëndertigjarige Haitink in 1961 samen met de ervaren Eugen Jochum benoemd als eerste dirigent, van 1963 tot 1988 was Haitink chef-dirigent. Haitink verenigde de opvallendste kwaliteiten van zijn drie voorgangers in zich: de discipline van Willem Kes, het natuurlijke talent van Willem Mengelberg en het gevoel voor samenspel en orkestklank van Eduard van Beinum.

Met Bernard Haitink oogstte het Concertgebouworkest grote successen op de belangrijkste internationale muziekfestivals. Onder zijn leiding bouwde het aan een indrukwekkende discografie met onder meer alle symfonieën van Beethoven, Bruckner en Mahler. Ook Stravinsky, Debussy, Ravel en veel Nederlandse componisten zette hij prominent bij het Concertgebouworkest op de kaart.

Vanaf 1977 brachten de in vele landen live uitgezonden Eurovisie Kerstmatinees hem wereldroem als Mahler-vertolker. In april 1988, met de viering van het eeuwfeest, leidde Bernard Haitink zijn laatste concerten als chef-dirigent van het Concertgebouworkest: viermaal Mahlers Achtste symfonie.