American Identity

Het Concertgebouworkest schaart al zijn programma’s in januari onder het thema Made in America.

Amerikaanse componisten gingen heel laat pas op zoek naar een eigen muzikale identiteit. Het gebruik van populaire muziek en jazz doorkruiste de invloedrijke neoklassieke stijl die begin twintigste eeuw uit Europa kwam overwaaien. Wanneer we de werken van Charles Ives, Julia Perry en John Adams - die samen zowat een eeuw omspannen - nu als hoorbaar ‘Amerikaans’ ervaren, heeft dat veel te maken met die ontwikkelingen.

Susanna Mälkki leidt het orkest in Charles Ives’ Tweede symfonie, dat bomvol bekende en minder bekende melodieën zit. Populaire liedjes die de herinneringen aan zijn jeugd in New England kleurden, maar ook Bach, Beethoven, Wagner... Met dit soort symfonische collages was Ives rond 1900 zijn tijd ver vooruit.

Ook Julia Perry verwerkte graag de volksmuziek van haar jeugd in haar muziek, in haar geval vooral Afro-Amerikaanse spirituals. Perry’s carrière begon succesvol, maar haar oeuvre verdween naar de achtergrond verdwenen. A Short Piece for Orchestra laat horen hoe onterecht dat is: het opwindende werk laat een volstrekt originele stem binnen de Amerikaanse muziek horen.

Met zijn Vioolconcert liet de inmiddels wereldberoemde componist John Adams de melodie weer toe in zijn ritmisch pulserende muziek. En hoe! De soloviool rijgt de ene melodie aan de andere. Er zijn niet veel violisten die het extreem virtuoze werk kunnen uitvoeren. Gelukkig is er Leila Josefowicz: een onvermoeibare strijder voor hedendaagse muziek en vooral een geweldige violiste die nergens voor terugdeinst.